Czytanie prawa
W. Koziński
ABSTRACT: Z tego, że Narodowy Bank Polski odpowiada za wartooeć polskiego pie-nią dza (art. 227 Konstytucji RP), niekoniecznie wynika, by wartooeć ta była tym większa, im mocniejszy jest złoty oraz im niższa staje się inflacja. Im silniejsza jest gospodarka, tym silniejszy, to znaczy więcej wart jest jej pieniądz. Silny pieniądz, na który istnieje powszechny popyt, jest zwykle wynikiem pracy paru pokoleń pracujących, nie zaoe skutkiem procesów dzie-ją cych się na wewnętrznym, lokalnym rynku, gdzie oecierające się siły nie za-wsze dadzą się identyfikować z pozytywnymi okolicznooeciami. Jeoeli, dajmy na to, przedsiębiorstwa krajowe zadłużają się poza granicami kraju wskutek wysokiego oprocentowania kredytów, to skutkiem tego zjawiska będzie także tzw. umocnienie kursu złotego. Wtakim sensie silny pieniądz krajowy (o wyso-kim kursie) nie jest jednak związany ze wzrostem zaufania do niego, ale raczej przeciwnie — z większą preferencją dla pieniądza zagranicznego. Mocniej-szym zatem pieniądzem okazuje się nie ten, którego kurs rynkowy zdaje się go takim czynić, tylko tańszy, dający większe szanse na spłatę długu kredytowe-go. Inaczej mówiąc, większą wartooeć dla sporej częoeci krajowych inwestorów w takiej sytuacji będzie miał pieniądz zagraniczny, a nie krajowy. Oznacza to, że kryterium, czy upoważniony organ dba o wartooeć polskiego pieniądza, nie jest bynajmniej sam poziom kursu złotego. Przykład ten także dowodzi, iż wycena kursu złotego może być dokonywana przez obarczony błędem rynek walutowy. Argument obiektywnej wyceny ryn-kowej powołują szczególnie ci, którzy uważają brak kontroli kursu walutowe-go za właoeciwy. Wtakiej bowiem sytuacji rynek wolny od administracyjnej in-terwencji banku centralnego ustala „najlepszy” kurs, co uwalnia zwolenni-ków takiego reżimu kursowego od dyskusji o relacji pieniądza krajowego do zagranicznego. Widać jednak, że kurs walutowy może być obciążony wadą wynikającą z odwrotu inwestorów krajowych od rodzimego pieniądza i trudno będzie taki stan rzeczy uznać za dobry rezultat polityki pieniężnej, a także za najlepszy wynik wolnego od interwencji rynku. W 2001 roku złoty w stosunku do euro wyraźnie się umocnił. Gdy jednak wziąć pod uwagę istotny spadek tempa wzrostu PKB, widoczną stagnację eks-portu w dłuższym okresie (w latach 1998–2001 wzrósł on zaledwie ok. 0,5%) oraz inne znane okolicznooeci stawiające polską gospodarkę na granicy rece-sji, trudno uznać rok ubiegły za czas wzrostu wartooeci krajowego pieniądza.
Full text (PDF)
Issue number: 6
In this issue:
Czytanie prawa
W. Koziński
ABSTRACT |
PDF
Z tego, że Narodowy Bank Polski odpowiada za wartooeć polskiego pie-nią dza (art. 227 Konstytucji RP), niekoniecznie wynika, by wartooeć ta była tym większa, im mocniejszy jest złoty oraz im niższa staje się inflacja. Im silniejsza jest gospodarka, tym silniejszy, to znaczy więcej wart jest jej pieniądz. Silny pieniądz, na który istnieje powszechny popyt, jest zwykle wynikiem pracy paru pokoleń pracujących, nie zaoe skutkiem procesów dzie-ją cych się na wewnętrznym, lokalnym rynku, gdzie oecierające się siły nie za-wsze dadzą się identyfikować z pozytywnymi okolicznooeciami. Jeoeli, dajmy na to, przedsiębiorstwa krajowe zadłużają się poza granicami kraju wskutek wysokiego oprocentowania kredytów, to skutkiem tego zjawiska będzie także tzw. umocnienie kursu złotego. Wtakim sensie silny pieniądz krajowy (o wyso-kim kursie) nie jest jednak związany ze wzrostem zaufania do niego, ale raczej przeciwnie — z większą preferencją dla pieniądza zagranicznego. Mocniej-szym zatem pieniądzem okazuje się nie ten, którego kurs rynkowy zdaje się go takim czynić, tylko tańszy, dający większe szanse na spłatę długu kredytowe-go. Inaczej mówiąc, większą wartooeć dla sporej częoeci krajowych inwestorów w takiej sytuacji będzie miał pieniądz zagraniczny, a nie krajowy. Oznacza to, że kryterium, czy upoważniony organ dba o wartooeć polskiego pieniądza, nie jest bynajmniej sam poziom kursu złotego. Przykład ten także dowodzi, iż wycena kursu złotego może być dokonywana przez obarczony błędem rynek walutowy. Argument obiektywnej wyceny ryn-kowej powołują szczególnie ci, którzy uważają brak kontroli kursu walutowe-go za właoeciwy. Wtakiej bowiem sytuacji rynek wolny od administracyjnej in-terwencji banku centralnego ustala „najlepszy” kurs, co uwalnia zwolenni-ków takiego reżimu kursowego od dyskusji o relacji pieniądza krajowego do zagranicznego. Widać jednak, że kurs walutowy może być obciążony wadą wynikającą z odwrotu inwestorów krajowych od rodzimego pieniądza i trudno będzie taki stan rzeczy uznać za dobry rezultat polityki pieniężnej, a także za najlepszy wynik wolnego od interwencji rynku. W 2001 roku złoty w stosunku do euro wyraźnie się umocnił. Gdy jednak wziąć pod uwagę istotny spadek tempa wzrostu PKB, widoczną stagnację eks-portu w dłuższym okresie (w latach 1998–2001 wzrósł on zaledwie ok. 0,5%) oraz inne znane okolicznooeci stawiające polską gospodarkę na granicy rece-sji, trudno uznać rok ubiegły za czas wzrostu wartooeci krajowego pieniądza.
Konsekwencje napływu kapitału z obszaru Unii Europejskiej do sektora bankowego w Polsce
K. Dąbrowska, A. Wieczorkiewicz
ABSTRACT |
PDF
Pierwszym, symbolicznym krokiem ku otwarciu polskiego sektora banko- wego na inwestycje zagraniczne było przyjęcie w ustawie —Prawo bankowelr z 1982 roku przepisu art. 85, który stanowił, iż bank w formie spółki akcyjnej może być utworzony również z udziałem kapitału zagranicznego, z zastrzeże- niem jednak, że udział ten nie może przekroczyć 49 proc. w kapitale zakłado- wym tworzonego banku. Choć powyższa regulacja była swoistym zaproszeniem do inwestowania, to sytuacja gospodarcza, niepewność polityczna w Polsce aż do końca lat osiem- dziesiątych czyniły takie inwestycje wysoce ryzykownymi i mało atrakcyjnymi ekonomicznie. Głęboka transformacja polskiego systemu bankowego, zmierzająca w kie- runku jego dostosowania się do potrzeb i wymogów gospodarki rynkowej, roz- poczęła się dopiero wraz z podjęciem od 1989 roku szeregu przemian społecz- no-gospodarczych. Charakter transformacji systemu bankowego oraz harmo- nogram jej wdrażania wynikał, z jednej strony, z suwerennej decyzji organów państwa polskiego o przystąpieniu do Unii Europejskiej, z drugiej zaś Š z zo- bowiązań przyjętych wraz z podpisaniem w1991 roku Układu Europejskiego. Dla kształtowania systemu bankowego w Polsce istotne znaczenie miały również zalecenia tzw. Białej Księgi przyjętej na szczycie w Cannes w 1995 roku. Określała ona harmonogram oraz metody działań mających na celu zbli- żenie ustawodawstwa krajowego państw stowarzyszonych do prawa UE w róż- nych obszarach gospodarczych. Dla Polski okres przewidziany na dostosowa- nie regulacji bankowych do norm unijnych ustalono w układzie stowarzysze- niowym na 10 lat, podzielonych na dwa pięcioletnie podokresy.
Instytucjonalne i geograficzne formy integracji gospodarczej
P. Bożyk
ABSTRACT |
PDF
Integracja gospodarcza (międzynarodowa lub ponadnarodowa) może mieć różne formy zdeterminowane przez kryterium instytucjonalne bąd. geograficzne. Z punktu widzenia kryterium instytucjonalnego integrację gospodarczą podzielić można na formy p r o s t e (ułatwiające przepływ towarów i usług) bąd. formy z ł o ż o n e (ułatwiające przepływ czynników produkcji bąd. też sprzyjające powstawaniu nowych powiązań). Z punktu widzenia kryterium geograficznego integracja gospodarcza może obejmować ograniczoną do subregionu lub regionu liczbę krajów; nosi ona wówczas miano integracji subregionalnej lub regionalnej. Integracja może też obejmować nieograniczoną liczbę krajów; nosi ona w tym przypadku nazwę integracji globalnej. Z instytucjonalnego punktu widzenia integracja gospodarcza przybrać może formę strefy wolnego handlu, unii celnej, wspólnego rynku, unii monetarnej, unii ekonomicznej i unii politycznej. W ujęciu ponadnarodowym można mówić o pełnej integracji gospodarczej [Balassa, 1962, s. 1]. Strefa wolnego handlu jest najprostszą instytucjonalnie formą integracji. Jej zakres może być zróżnicowany; od wybranych grup towarowych Š począwszy, na całości wymiany towarowej skończywszy. Strefa wolnego handlu przynosi dwojakie korzyści krajom członkowskim; po pierwsze, ułatwia dostęp towarom produkowanym przez kraje członkowskie na rynek ugrupowania, obniżając ich cenę o wielkość zniesionego cła; i po drugie utrudnia dostęp towarom spoza ugrupowania, wobec których cło nie ulega zmianie, stają się one tym samym droższe w porównaniu z towarami ze strefy. Strefa wolnego handlu rozszerza więc przede wszystkim rynek zbytu krajom członkowskim; w konsekwencji przyczynia się do zwiększenia skali produkcji, obniżki kosztów jednostkowych i wzrostu korzyści z wymiany. W okresie dłuższym prowadzi też do zmiany struktury produkcji w krajach członkowskich w wyniku efektu kreacji i efektu przestawienia handlu.
Dostosowanie polskiego prawa rolnego i żywnościowego do standardów prawnych Unii Europejskiej
P. Czechowski
ABSTRACT |
PDF
Dostosowania polskiego prawa rolnego do prawa Unii Europejskiej rozpoczęto stosunkowo niedawno, a jego rozwój datuje się na przełomlat 1999/2000 . Znaczną część minionego dziesięciolecia w sferze problematyki prawa rolnego i żywnościowego organizacje rządowe i pozarządowe poświęciły na zbadanie założeń Wspólnej Polityki Rolnej Unii Europejskiej. Działania te dotyczyły wypracowania stanowiska do przyszłych negocjacji o członkostwo z Unią Europejską. Polski prawodawca stoi przed szeregiem wyzwań dotyczących podjęcia normatywnych rozwiązań do poprawy struktury rolnej, przede wszystkim koncentracji gospodarstw rolnych oraz ukształtowania odpowiedniego docelowego dla polskich warunków modelu gospodarstwa rolnego. Odrębny problem stanowi wspomaganie kooperacji produkcyjnej wrolnictwie, kontraktacji produkcyjnej, organizacji skupu, giełd lokalnych itp. Niedorozwój infrastruktury obszarów wiejskich (sieć drogowa, drogi technologiczne, zaopatrzenie wsi w energię elektryczną, gaz i wodę) to problem związany z likwidacją opó.nień cywilizacyjnych. Kolejne wyzwanie dotyczy przyjęcia rozwiązań prawno-ekonomicznych w odniesieniu do struktury modernizacji produkcji rolnej oraz przetwórstwa rolno-spożywczego. Konieczność zapewnienia właściwego zrównoważonego wzrostu regionalnego obszarów wiejskich związana jest nie tylko ze sferą inwestycji wsektorze rolnym, lecz również z jej restrukturyzacją oraz poszukiwaniem alternatywnych źródeł zatrudnienia dla ludności rolniczej. Z problemem tym związane jest wspieranie doradztwa zawodowego, w tym przyuczenia rolników do zawodów nierolniczych głównie na obszarach o degresywnym wzroście.
Obszary wiejskie i rolnictwo polskie w programach przedakcesyjnych Unii Europejskiej
G. Bukowska, A. Łukaszewicz
ABSTRACT |
PDF
Już od ponad dziesięciu lat Polska stopniowo wchodzi w unijne struktury wsparcia rozwoju regionalnego. W 1990 Unia Europejska zapoczątkowała program pomocowy PHARE, który z biegiem czasu nawiązywał do wzorów europejskiej pomocy strukturalnej. Wraz z rozpoczęciem negocjacji i stopniowym przygotowaniem Polski do włączenia w struktury Unii coraz bardziej istotna stała się kwestia polskiego uczestnictwa w programach przedakcesyjnych, które mają przygotować kraje Europy „rodkowej i Wschodniej do pełnego włączenia w struktury Unii, zwłaszcza na obszarach, gdzie istnieją duże opó.nienia rozwojowe. Jednocześnie fundusze przedakcesyjne są wzorowane na funduszach strukturalnych, a procedury obowiązujące przy planowaniu i ocenie wydatkowania są podobne do obowiązujących we Wspólnej Polityce Rolnej. Dostęp do funduszy unijnych rodzi szansę na stworzenie warunków rozwojowych dla wsi, gdyż jedną z najistotniejszych barier rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich jest bariera finansowa. Dane statystyczne pokazują, iż 93% obszaru Polski to obszary wiejskie 1 zamieszkiwane przez 14,7 mln ludzi, co stanowi 38% ogółu ludności. 2 /3 powierzchni obszaru wiejskiego związane jest z działalnością rolniczą, a 50% rodzin użytkuje gospodarstwa rolne. Przy tak dużej wiejskości kraju mamy jednocześnie sytuację, iż zaledwie 8% ludności związanej z działalnością rolniczą czerpie swoje dochody wyłącznie z rolnictwa. Dla pozostałych 9 mln osób dochody z rolnictwa są tylko dodatkowym .ródłem utrzymania. W strukturze dochodów dominują renty i emerytury,
Wkład Francji w jednoczenie gospodarki europejskiej
M. Dobroczyński
ABSTRACT |
PDF
Rozwój gospodarki francuskiej został silnie związany z niektórymi powszechnymi cechami okresu powojennego. Wramach wewnętrznych oznaczało to m.in., obok migracji z rolnictwa do sfery przemysłu i usług, rosnącą aktywizację zawodową kobiet, zwłaszcza młodszych, a także zwiększoną mobilność przestrzenną, polegającą na przenoszeniu się z terenów ekonomicznie pasywnych czy podupadających do ośrodków dynamicznego wzrostu, zwłaszcza do miast bąd. innych miejsc dużych inwestycji. Łączył się z tym przyrost dochodów oraz popytu konsumpcyjnego, co z kolei sprzyjało szansom zbytu produktów przemysłowych i rolnych oraz usług. Natomiast w stosunkach zagranicznych wymienić należałoby przede wszystkim zjawisko efektu demonstracji międzynarodowej, polegające na uważnej obserwacji technicznych, technologicznych, ekonomicznych, administracyjnych i organizacyjnych osiągnięć krajów, przodujących w skali globalnej bąd. regionalnej. I ich naśladowaniu -czasami w sposób dosłowny, częściej -z rozsądnym dostosowaniem do specyfiki struktur wewnętrznych. Wpowojennych dekadach powodowało to głównie wzorowanie się na doświadczeniach Stanów Zjednoczonych, którym druga wojna światowa przyniosła bezprecedensowe przewagi nad resztą gospodarki światowej. Z tym że Francja dosyć wyra.nie - ze względu na psychologiczne następstwa swojego pomniejszonego na rzecz USA prestiżu międzynarodowego - w relatywnie licznych przypadkach wchodziła z Amerykanami w różnego typu konflikty, nie rezygnując z odrębnych rozwiązań instytucjonalnych czy systemowych. I różniąc się pod tym względem zarówno od zawsze proamerykańskiej Anglii, jak też Niemiec czy Włoch, przez długi powojenny czas wyzbytych większej pewności siebie, z przyczyn skądinąd w pełni zrozumiałych. Chociaż warto zauważyć, że - jak to wielokrotnie stwierdzał de Gaulle - w przypadku spraw o randze strategicznie najwyższej Francja zawsze znajdowała wspólny język z polityką amerykańską. Wkażdym razie oczywistą prawidłowością pozostaje zjawisko szybkiego przenoszenia - na skalę znacznie szerszą niż w okresie przedwojennym - udanych osiągnięć mocarstw ekonomicznych, głównie zresztą USA, do wszystkich państw, które były w stanie konstruktywnie zaadaptować je do swoich potrzeb.
Euro - przedwczoraj, wczoraj, dziś, jutro...
S. Pangsy-Kania
ABSTRACT |
PDF
Wprowadzenie - międzynarodowa integracja gospodarcza Jednym z najbardziej charakterystycznych zjawisk współczesnej gospodarki światowej są tendencje do międzynarodowej integracji gospodarczej, np. przez powstawanie międzynarodowych ugrupowań integracyjnych. Najbardziej zaawansowaną formą integracji gospodarczej jest Unia Europejska. Do instytucjonalno-organizacyjnych form towarzyszącym z reguły procesom międzynarodowej integracji gospodarczej należą: Strefa wolnegohandlu - likwidacja ceł i ograniczeń ilościowych w obrotach handlowych pomiędzy krajami członkowskimi danego ugrupowania, z jednoczesnym zachowaniem przez te kraje pełnej autonomii w zakresie polityki celnej i handlowej w stosunkach handlowych z krajami spoza strefy. Unia celna -likwidacja ceł i ograniczeń ilościowych w obrotach handowych pomiędzy krajami członkowskimi danego ugrupowania, z jednoczesnym wprowadzeniem przez te kraje wspólnej, zewnętrznej taryfy celnej oraz ujednoliconej polityki handlowej wobec krajów trzecich. Wspólny rynek -ugrupowanie wformie unii celnej, wktórym istnieje swobodny, wewnętrzny przepływ czynników produkcji. Unia gospodarcza - obejmuje elementy wspólnego rynku z jednoczesną, pełną koordynacją lub unifikacją różnych dziedzin polityki gospodarczej, np. polityki rolnej, walutowej, transportowej, fiskalnej, socjalnej, ustawodawstwa gospodarczego, przemysłowej. Dodatkowe formy ugrupowań to: Unia polityczna - pełna koordynacja lub unifikacja podstawowych dziedzin polityki wewnętrznej, polityki zagranicznej, ewentualnie polityki obronnej, ustanowienie organów ustawodawczych i wykonawczych o ponadpaństwowych kompetencjach; obejmuje wszystkie elementy unii gospodarczej. Unia walutowa - jako forma pośrednia pomiędzy wspólnym rynkiem i unią gospodarczą charakteryzuje się pełną koordynacją polityki walutowej, kursowej, utworzeniem wspólnego banku centralnego, utworzeniem wspólnych rezerw walutowych, wp r o wa d z e n i e m ws p ó l n e j wa l u t y.
System rozliczeń płatności
P. Durkiewicz
ABSTRACT |
PDF
Polska stoi u progu wejścia do Unii Europejskiej. W wielu sferach gospodarki następuje dostosowywanie polskich regulacji prawnych do norm unijnych. Proces ten nie ominął systemu bankowego, a zwłaszcza rozliczeń międzybankowych. W tym opracowaniu przyjrzymy się systemowi rozliczeń płatności wielkokwotowych (LVSP 1 ) - TARGET 2 , który funkcjonuje w Unii Europejskiej. System TARGET jest europejskim międzybankowym systemem transferu funduszy. Został zaprojektowany w celu wspierania polityki monetarnej w strefie euro i promowania sprawnych systemów płatności. Przyczynia się do integracji i stabilności rynku finansowego w tej strefie. System TARGET przetwarza tylko transfery kredytowe denominowane w euro. System ten jest w stanie przetwarzać płatności transgraniczne denominowane w euro w taki sposób, jakby były płatnościami krajowymi. Umożliwia on dokonywanie płatności, zwłaszcza wysokokwotowych (dotyczących między innymi transakcji rynku walutowego i pieniężnego) w strefie euro po niskich kosztach i z zapewnieniem wymogów bezpieczeństwa. W systemach typu netto przed dokonaniem ostatecznego rozrachunku zobowiązań wynikających z przekazania do systemu transakcji wykonuje się tzw. kompensatę tych płatności. Kompensata polega na redukcji płatności lub zobowiązań, gdy ten sam uczestnik rozliczeń jest jednocześnie wierzycielem i dłużnikiem. Saldo netto uczestnika obliczane jest w wyniku kompensaty, jako saldo wszystkich płatności wysłanych lub otrzymanych przez użytkownika [Sprawozdanie–, 2001, s. 45]. W systemach RTGS rozrachunek płatności odbywa się na bazie pojedynczej transakcji, to znaczy bez stosowania kompensaty. W przypadku rozrachunku brutto występuje indywidualne rozliczenie i rozrachunek każdej transakcji, w przeciwieństwie do rozliczeń netto, które wiążą się z kompensatą wzajemnych zobowiązań [Sprawozdanie–, 2001, s. 45]. System TARGET należy do klasy systemów o rozrachunku brutto.
Europejska polityka socjalna. Idea a rzeczywistość
W. Rutkowski
ABSTRACT |
PDF
Polityka socjalna wspólnoty europejskiej wspiera integrację ekonomiczną, gdyż przyczynia się bezpośrednio do realizacji zasady swobodnego przemieszczania się pracowników, ogranicza możliwość stosowania —dumpingu socjalnegol, jako metody uzyskania przewagi konkurencyjnej oraz wpływa na spójność społeczną niezbędną do harmonijnego przebiegu procesu integracji. Z szerszego punktu widzenia, europejska polityka społeczna wzmacnia powiązania integracyjne, rozszerzając je poza sferę ekonomiczną. Wspólnotowa polityka społeczna stwarza także szanse współpracy krajów członkowskich w rozwiązywaniu takich problemów, jak: bezrobocie, starzenie się społeczeństw i wykluczenie społeczne. Ponadto, Unia Europejska musi odpowiedzieć na wyzwanie, jakim jest dostosowanie europejskiego modelu socjalnego do warunków globalnej gospodarki i zaostrzającej się konkurencji międzynarodowej. Wformowaniu się europejskiej polityki społecznej bezpośrednio uczestniczą dwie organizacje regionalne: Rada Europy i Unia Europejska. Podstawowym celem Rady Europy jest ochrona praw człowieka, wtym praw socjalnych. Akty prawne tej organizacji, zwłaszcza Europejska Karta Społeczna (1961 r., zrewidowana w 1996 r.), wyznaczają europejski standard w tej dziedzinie. Ze względu na zakres i siłę powiązań integracyjnych w ramach wspólnoty europejskiej w coraz większym stopniu wpływa ona na kształt europejskiej polityki społecznej.
Ekonomiczne aspekty opodatkowania rodziny
J. Kudła
ABSTRACT |
PDF
Jednym z nurtów rozważanych w ekonomii opodatkowania są zagadnienia wpływu podatków na decyzje podejmowane przez rodziny, wwyniku przyjęcia określonych rozwiązań podatkowych. Problematyka ta, rozpatrywana z ekonomicznego punktu widzenia, koncentruje się na trzech powiązanych z sobą efektach: wpływie podatków na dzietność rodzin, na podejmowaniu decyzji o zawarciu lub rozwiązaniu małżeństwa oraz wpływie opodatkowania na podejmowanie przez członków rodzin opodatkowanej pracy zarobkowej. Zauważyć należy, że sygnalizowane ujęcie nie jest zbyt powszechne w prowadzonej obecnie w Polsce dyskusji na temat wprowadzenia prorodzinnych rozwiązań podatkowych, która została zdominowana przez argumenty o charakterze słusznościowym względnie przez ocenę kosztów prowadzenia takiej polityki dla budżetu państwa. Niniejszy artykuł ma na celu prezentację ogólnych wniosków z przeprowadzonych za granicą badań wpływu podatków na decyzje podejmowane przez rodziny i wskazania możliwości weryfikacji ich prawdziwości na gruncie krajowym, przy założeniu stosowania obecnych konstrukcji opodatkowania rodziny. Dzięki temu możliwa byłaby ocena ewentualnego wpływu proponowanych podatkowych rozwiązań prorodzinnych na umacnianie rodziny i zwiększenie liczby posiadanych dzieci. Analiza odnosić się będzie do podatku dochodowego od osób fizycznych, chociaż z reguły uważa się, że podatki majątkowe również mogą mieć pewien wpływ na decyzje podejmowane przez rodziny. Jednakże z uwagi na ich niewielkie znaczenie finansowe dla budżetów rodzin i incydentalny charakter nie będą tu rozważane. Zgodnie z przedstawionym podziałem, w kolejnych punktach zostaną zaprezentowane po kolei: wpływ opodatkowania na decyzje o urodzeniu dziecka (p. 1.), trwałość i tworzenie rodziny (p. 2.) oraz aktywność zawodową członków rodzin (p. 3.). Ostatnia część poświęcona jest ogólnemu odniesieniu do zaprezentowanych koncepcji prorodzinnych. Każdy z kolejnych punktów składa się z wniosków i rezultatów uzyskanych przez innych badaczy, stosowanych metod i wreszcie propozycji weryfikacji na gruncie polskim.
Korupcja. Przegląd wybranych koncepcji
P. Koryś, M. Tymiński
ABSTRACT |
PDF
Problem przestępczości gospodarczej, w tym szczególnie korupcji, jest coraz częściej wymieniany jako poważna bariera wzrostu 1 . Również w Polsce, ze względu na rozmiary, jakie osiągnęła, korupcja stała się poważnym problemem zakłócającym aktywność gospodarczą. Coraz częściej mówi się także o jej niszczącym wpływie na państwo i rodzące się społeczeństwo obywatelskie 2 . „wiadczą o tym doniesienia o kolejnych aferach w kolejnych rządach i na wszystkich szczeblach administracji publicznej. Jednocześnie w dyskusji na łamach prasy pojawiają się ostatnio opinie, że sama korupcja może być mniej szkodliwa dla systemu demokratycznego niż jej zwalczanie 3 . Pomimo zauważalnego nasilenia się zjawiska w Polsce współczesnej, zainteresowanie korupcją ze strony naukowców jest niewielkie 4 . Zwracają uwagę jedynie analizy Antoniego Z. Kamińskiego [1997] i Andrzeja Kojdera [1992] oraz prace zespołu Jacka Kurczewskiego [Kurczewski, Łaciak, 2000] poświęcone studiom przypadków. Jacek Kurczewski [1999] zajmował się również badaniem percepcji korupcji. Ekonomicznej analizy korupcji podjął się Kazimierz Tarchalski [2000]. Kwestie prawne związane z korupcją we współczesnej Polsce analizowała Ewa Łętowska [1995]. Wobec niewielkiej liczby prac podejmujących kwestie korupcji w Polsce, szczególnie w naukach ekonomicznych, uzasadnione wydaje się przedstawienie tej problematyki. Korupcja jest od dawna przedmiotem analiz ekonomicznych, socjologicznych, politologicznych, historycznych i prawnych.
