Z tego, że Narodowy Bank Polski odpowiada za wartooeć polskiego pie-nią dza (art. 227 Konstytucji RP), niekoniecznie wynika, by wartooeć ta była tym większa, im mocniejszy jest złoty oraz im niższa staje się inflacja. Im silniejsza jest gospodarka, tym silniejszy, to znaczy więcej wart jest jej pieniądz. Silny pieniądz, na który istnieje powszechny popyt, jest zwykle wynikiem pracy paru pokoleń pracujących, nie zaoe skutkiem procesów dzie-ją cych się na wewnętrznym, lokalnym rynku, gdzie oecierające się siły nie za-wsze dadzą się identyfikować z pozytywnymi okolicznooeciami. Jeoeli, dajmy na to, przedsiębiorstwa krajowe zadłużają się poza granicami kraju wskutek wysokiego oprocentowania kredytów, to skutkiem tego zjawiska będzie także tzw. umocnienie kursu złotego. Wtakim sensie silny pieniądz krajowy (o wyso-kim kursie) nie jest jednak związany ze wzrostem zaufania do niego, ale raczej przeciwnie — z większą preferencją dla pieniądza zagranicznego. Mocniej-szym zatem pieniądzem okazuje się nie ten, którego kurs rynkowy zdaje się go takim czynić, tylko tańszy, dający większe szanse na spłatę długu kredytowe-go. Inaczej mówiąc, większą wartooeć dla sporej częoeci krajowych inwestorów w takiej sytuacji będzie miał pieniądz zagraniczny, a nie krajowy. Oznacza to, że kryterium, czy upoważniony organ dba o wartooeć polskiego pieniądza, nie jest bynajmniej sam poziom kursu złotego. Przykład ten także dowodzi, iż wycena kursu złotego może być dokonywana przez obarczony błędem rynek walutowy. Argument obiektywnej wyceny ryn-kowej powołują szczególnie ci, którzy uważają brak kontroli kursu walutowe-go za właoeciwy. Wtakiej bowiem sytuacji rynek wolny od administracyjnej in-terwencji banku centralnego ustala „najlepszy” kurs, co uwalnia zwolenni-ków takiego reżimu kursowego od dyskusji o relacji pieniądza krajowego do zagranicznego. Widać jednak, że kurs walutowy może być obciążony wadą wynikającą z odwrotu inwestorów krajowych od rodzimego pieniądza i trudno będzie taki stan rzeczy uznać za dobry rezultat polityki pieniężnej, a także za najlepszy wynik wolnego od interwencji rynku. W 2001 roku złoty w stosunku do euro wyraźnie się umocnił. Gdy jednak wziąć pod uwagę istotny spadek tempa wzrostu PKB, widoczną stagnację eks-portu w dłuższym okresie (w latach 1998–2001 wzrósł on zaledwie ok. 0,5%) oraz inne znane okolicznooeci stawiające polską gospodarkę na granicy rece-sji, trudno uznać rok ubiegły za czas wzrostu wartooeci krajowego pieniądza.

Integracja gospodarcza (międzynarodowa lub ponadnarodowa) może mieć różne formy zdeterminowane przez kryterium instytucjonalne bąd. geograficzne. Z punktu widzenia kryterium instytucjonalnego integrację gospodarczą podzielić można na formy p r o s t e (ułatwiające przepływ towarów i usług) bąd. formy z ł o ż o n e (ułatwiające przepływ czynników produkcji bąd. też sprzyjające powstawaniu nowych powiązań). Z punktu widzenia kryterium geograficznego integracja gospodarcza może obejmować ograniczoną do subregionu lub regionu liczbę krajów; nosi ona wówczas miano integracji subregionalnej lub regionalnej. Integracja może też obejmować nieograniczoną liczbę krajów; nosi ona w tym przypadku nazwę integracji globalnej. Z instytucjonalnego punktu widzenia integracja gospodarcza przybrać może formę strefy wolnego handlu, unii celnej, wspólnego rynku, unii monetarnej, unii ekonomicznej i unii politycznej. W ujęciu ponadnarodowym można mówić o pełnej integracji gospodarczej [Balassa, 1962, s. 1]. Strefa wolnego handlu jest najprostszą instytucjonalnie formą integracji. Jej zakres może być zróżnicowany; od wybranych grup towarowych Š począwszy, na całości wymiany towarowej skończywszy. Strefa wolnego handlu przynosi dwojakie korzyści krajom członkowskim; po pierwsze, ułatwia dostęp towarom produkowanym przez kraje członkowskie na rynek ugrupowania, obniżając ich cenę o wielkość zniesionego cła; i po drugie utrudnia dostęp towarom spoza ugrupowania, wobec których cło nie ulega zmianie, stają się one tym samym droższe w porównaniu z towarami ze strefy. Strefa wolnego handlu rozszerza więc przede wszystkim rynek zbytu krajom członkowskim; w konsekwencji przyczynia się do zwiększenia skali produkcji, obniżki kosztów jednostkowych i wzrostu korzyści z wymiany. W okresie dłuższym prowadzi też do zmiany struktury produkcji w krajach członkowskich w wyniku efektu kreacji i efektu przestawienia handlu.

Już od ponad dziesięciu lat Polska stopniowo wchodzi w unijne struktury wsparcia rozwoju regionalnego. W 1990 Unia Europejska zapoczątkowała program pomocowy PHARE, który z biegiem czasu nawiązywał do wzorów europejskiej pomocy strukturalnej. Wraz z rozpoczęciem negocjacji i stopniowym przygotowaniem Polski do włączenia w struktury Unii coraz bardziej istotna stała się kwestia polskiego uczestnictwa w programach przedakcesyjnych, które mają przygotować kraje Europy „rodkowej i Wschodniej do pełnego włączenia w struktury Unii, zwłaszcza na obszarach, gdzie istnieją duże opó.nienia rozwojowe. Jednocześnie fundusze przedakcesyjne są wzorowane na funduszach strukturalnych, a procedury obowiązujące przy planowaniu i ocenie wydatkowania są podobne do obowiązujących we Wspólnej Polityce Rolnej. Dostęp do funduszy unijnych rodzi szansę na stworzenie warunków rozwojowych dla wsi, gdyż jedną z najistotniejszych barier rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich jest bariera finansowa. Dane statystyczne pokazują, iż 93% obszaru Polski to obszary wiejskie 1 zamieszkiwane przez 14,7 mln ludzi, co stanowi 38% ogółu ludności. 2 /3 powierzchni obszaru wiejskiego związane jest z działalnością rolniczą, a 50% rodzin użytkuje gospodarstwa rolne. Przy tak dużej wiejskości kraju mamy jednocześnie sytuację, iż zaledwie 8% ludności związanej z działalnością rolniczą czerpie swoje dochody wyłącznie z rolnictwa. Dla pozostałych 9 mln osób dochody z rolnictwa są tylko dodatkowym .ródłem utrzymania. W strukturze dochodów dominują renty i emerytury,

Wprowadzenie - międzynarodowa integracja gospodarcza Jednym z najbardziej charakterystycznych zjawisk współczesnej gospodarki światowej są tendencje do międzynarodowej integracji gospodarczej, np. przez powstawanie międzynarodowych ugrupowań integracyjnych. Najbardziej zaawansowaną formą integracji gospodarczej jest Unia Europejska. Do instytucjonalno-organizacyjnych form towarzyszącym z reguły procesom międzynarodowej integracji gospodarczej należą: Strefa wolnegohandlu - likwidacja ceł i ograniczeń ilościowych w obrotach handlowych pomiędzy krajami członkowskimi danego ugrupowania, z jednoczesnym zachowaniem przez te kraje pełnej autonomii w zakresie polityki celnej i handlowej w stosunkach handlowych z krajami spoza strefy. Unia celna -likwidacja ceł i ograniczeń ilościowych w obrotach handowych pomiędzy krajami członkowskimi danego ugrupowania, z jednoczesnym wprowadzeniem przez te kraje wspólnej, zewnętrznej taryfy celnej oraz ujednoliconej polityki handlowej wobec krajów trzecich. Wspólny rynek -ugrupowanie wformie unii celnej, wktórym istnieje swobodny, wewnętrzny przepływ czynników produkcji. Unia gospodarcza - obejmuje elementy wspólnego rynku z jednoczesną, pełną koordynacją lub unifikacją różnych dziedzin polityki gospodarczej, np. polityki rolnej, walutowej, transportowej, fiskalnej, socjalnej, ustawodawstwa gospodarczego, przemysłowej. Dodatkowe formy ugrupowań to: Unia polityczna - pełna koordynacja lub unifikacja podstawowych dziedzin polityki wewnętrznej, polityki zagranicznej, ewentualnie polityki obronnej, ustanowienie organów ustawodawczych i wykonawczych o ponadpaństwowych kompetencjach; obejmuje wszystkie elementy unii gospodarczej. Unia walutowa - jako forma pośrednia pomiędzy wspólnym rynkiem i unią gospodarczą charakteryzuje się pełną koordynacją polityki walutowej, kursowej, utworzeniem wspólnego banku centralnego, utworzeniem wspólnych rezerw walutowych, wp r o wa d z e n i e m ws p ó l n e j wa l u t y.

Polityka socjalna wspólnoty europejskiej wspiera integrację ekonomiczną, gdyż przyczynia się bezpośrednio do realizacji zasady swobodnego przemieszczania się pracowników, ogranicza możliwość stosowania —dumpingu socjalnegol, jako metody uzyskania przewagi konkurencyjnej oraz wpływa na spójność społeczną niezbędną do harmonijnego przebiegu procesu integracji. Z szerszego punktu widzenia, europejska polityka społeczna wzmacnia powiązania integracyjne, rozszerzając je poza sferę ekonomiczną. Wspólnotowa polityka społeczna stwarza także szanse współpracy krajów członkowskich w rozwiązywaniu takich problemów, jak: bezrobocie, starzenie się społeczeństw i wykluczenie społeczne. Ponadto, Unia Europejska musi odpowiedzieć na wyzwanie, jakim jest dostosowanie europejskiego modelu socjalnego do warunków globalnej gospodarki i zaostrzającej się konkurencji międzynarodowej. Wformowaniu się europejskiej polityki społecznej bezpośrednio uczestniczą dwie organizacje regionalne: Rada Europy i Unia Europejska. Podstawowym celem Rady Europy jest ochrona praw człowieka, wtym praw socjalnych. Akty prawne tej organizacji, zwłaszcza Europejska Karta Społeczna (1961 r., zrewidowana w 1996 r.), wyznaczają europejski standard w tej dziedzinie. Ze względu na zakres i siłę powiązań integracyjnych w ramach wspólnoty europejskiej w coraz większym stopniu wpływa ona na kształt europejskiej polityki społecznej.