Ruchy strategiczne
I. Kotłowski, P. Strawiński
ABSTRACT: Każda aktywno.ć życiowa, również działalno.ć ekonomiczna, wymaga współpracy wielu członków społeczeństwa. Każdy uczestnik tego rynku działa we własnym interesie, dążąc do postawionego sobie celu. Z tego powodu wiele sytuacji ekonomicznych, które wymagają współdziałania dwóch stron, prowadzi do konfliktu interesów. Sytuację tę można opisać jako grę, w której obie strony ekonomicznego konfliktu, dążąc do maksymalizacji swojej użyteczno.ci, powodują, że jej końcowy rezultat jest ekonomicznie nieefektywny. Osiągane zazwyczaj rozwiązanie ma charakter stabilnej równowagi, ale nie jest ona efektywna w sensie Pareto. W naszym opracowaniu przedstawimy teoretyczne podstawy oraz zastosowania teorii gier w procesie negocjacji. Zrobimy to na podstawie modelu dwustronnego monopolu, w którym po jednej stronie występuje hurtownik-monopolista, a po drugiej jedyny odbiorca towaru na rynku. W pierwszej czę.ci pracy opiszemy jeden z podstawowych modeli teorii gier . dylemat wię.nia. Następnie zastanowimy się, dlaczego jego rozwiązanie jest nieefektywne wsensie Pareto. Pokażemy, jak zmieniają się wyniki w zależno.ci od dostępno.ci zbioru informacyjnego. Następnie uzasadnimy za pomocą teorii ekonomicznych i psychologicznych, że w grach powtarzalnych osiągane rezultaty mogą być lepsze niż wynikające z równowagi Nasha, a przy spełnieniu pewnych założeń, wyniki gry mogą być Pareto-efektywne. W dalszej czę.ci pracy przedstawimy sytuacje w ekonomii i gospodarce, w których występuje problem dylematu wię.nia. W ostatniej czę.ci naszej pracy skonfrontujemy przedstawioną teorię z wynikami przeprowadzonych eksperymentów ekonomicznych. Odpowiemy na pytanie, czy w sytuacjach konfliktu interesów, które opisuje się sekwencyjnym dylematem wię.nia, jedynym rozwiązaniem gry jest wynik zaproponowany przez teorię, czyli rozwiązanie nieefektywne [Axelrod, 1984].
Full text (PDF)
Issue number: 11
In this issue:
Gospodarka Japonii a międzynarodowe uwarunkowania
M. Dobroczyński
ABSTRACT |
PDF
Japonia i jej gospodarka od zamierzchłych czasów charakteryzowały się specyfiką, wynikającą ze znacznej wyspiarskiej izolacji. Pozostaje znanym faktem, że wszystkie wła.ciwie społeczeństwa z ograniczonymi kontaktami ze .wiatem zewnętrznym wytworzyły wyra.nie odrębne cechy swojej organizacji i mentalno.ci, a dotyczy to nawet przypadków tak relatywnie nowych i wła.ciwie sztucznych jak Tajwan, opanowany przed kilkudziesięciu laty prawie całkowicie przez napływową masę uciekinierów z Chin kontynentalnych, cechy, pozwalające czasem w efekcie na zaskakujące sukcesy ekonomiczne na skalę regionalną i globalną. Dziewiętnastowieczna .wiatowa ranga Wielkiej Brytanii i dwudziestowieczne osiągnięcia gospodarki japońskiej składają się pod tym względem na wysoce interesujące dowody możliwo.ci, wynikających z przej.cia narodów .wietnie przygotowanych organizacyjnie i .wiadomo.ciowo od stanu izolacji do ekspansji zewnętrznej, pod warunkiem umiejętnego zespolenia własnych tradycyjnych cech z cudzymi, selektywnie dobieranymi z szerokiego zespołu warto.ci wytworzonych przez innych . co nigdy nie jest sprawą łatwą i wymaga nadzwyczaj umiejętnego łączenia czynników niejednokrotnie bardzo od siebie odmiennych, pozornie bąd. faktycznie przeciwstawnych, ale w konstruktywnych kombinacjach nabierających nadspodziewanych walorów. Dotyczy to w znacznej mierze Japonii, przypadku pozwalającego na ustalenie kilku historycznych uwarunkowań dwudziestowiecznego skoku ekonomicznego.
Więź państwowa
K. Kłosiński
ABSTRACT |
PDF
W przedstawionych rozważaniach zwracam uwagę na wię. państwową . relację międzyludzką . która integruje oraz suwerenizuje okre.loną społeczno.ć, transformując ją w instytucję okre.lanąmianem.państwo..Wnioskiem z rozważań jest refleksja, iż w obliczu procesów integracyjnych obawy o utratę tożsamo.ci narodowej są płonne, gdy troszczymy się o kulturę (język) oraz inteligencję. Państwo, instytucja prawa naturalnego, jest instytucją niezbędną do życia ludzkiego na ziemi. Powiada się, iż państwo jest odrębną społeczno.cią polityczną, obejmującą okre.loną liczbę osób ludzkich, zamieszkałych na ustalonym terytorium, zdążających do wspólnego celu, pod wspólną, najwyższa władzą
Funkcje rezerw w przedsię biorstwie
A. Duraj
ABSTRACT |
PDF
Zasadniczym celem opracowania jest wyeksponowanie roli i znaczenia trzech istotnych funkcji rezerw,mających zasadniczy wpływ na działanie i rozwój przedsiębiorstwa. Za najważniejsze wymiary analityczne funkcji rezerw w działalno.ci przedsiębiorstwa można uznać.jak się wydaje.takie gospodarowanie rezerwami, które sprzyja: primo . ograniczaniu ryzyka gospodarczego przedsiębiorstwa, secundo . kształtowaniu wyniku finansowego jednostki gospodarczej, tertio . kreowaniu warunków rozwoju przedsiębiorstwa. Wydaje się, iż skuteczna i racjonalna realizacja wymienionych funkcji rezerw sprzyja wzrostowi warto.ci przedsiębiorstwa i tworzy obraz przedsiębiorstwa troskliwie wypełniającego swoje powinno.ci wobec interesariuszy. Z jednej bowiem strony, wraz ze wzrostem rezerw wzrastać może wiarygodno.ć przedsiębiorstwa i jego potencjał adaptacyjny niezbędny do podejmowania i realizowania decyzji strategicznych, z drugiej za. . zmniejszać się może zagrożenie płynące z otoczenia i wynikające ze słabych stron działania przedsiębiorstwa.
Zastosowanie analizy obwiedni danych do badań jakości usług ze szczególnym uwzględnieniem sektora bankowego
J. Kudła
ABSTRACT |
PDF
Jakość usług zgodnie z postulatami formułowanymi przez naukowców i praktyków powinna wpływać na uzyskiwane wyniki finansowe. Jednakże zależność ta wymaga empirycznej weryfikacji, polegającej nie tylko na potwierdzeniu jej istnienia, ale także okre.leniu siły i zidentyfikowaniu konkretnych czynników (wymiarów), które pozwalają na uzyskanie zarówno okre.lonego poziomu jako.ci usług, jak i odpowiednich efektów finansowych.Wostatnich latach zainteresowanie tymi zagadnieniami zaowocowało wzrostem liczby publikacji, w których do mierzenia wpływu jako.ci na efektywno.ć (rozumianą jako relacja efektów do nakładów) stosuje się metody nieparametryczne, w tym przede wszystkim tzw. analizę obwiedni danych1. Dzięki istnieniu wspomnianychmetod dostali.my do ręki ważne narzędzie oceny hipotez, dotyczących wpływu charakterystyk operacyjnych na jakość (wewnętrzną . widzianą przez zatrudniony personel oraz zewnętrzną . postrzeganą przez klienta), jak i uzyskanego poziomu jako.ci usług na ponoszone nakłady i efekty2. Mimo że zagadnienia te znajdują się dopiero na początkowym etapie badań, to już teraz przewidywać można dla nich szerokie zastosowanie praktyczne i naukowe. Należy się też spodziewać wykorzystania tej grupy metod do badania również innych związków pomiędzy jako.cią i szeroko pojętymi efektami pracy, co będę się starał pokrótce przedstawić w dalszej czę.ci pracy.
Interdyscyplinarne badanie zdywersyfikowanego ryzyka. Typologia i semantyka
T. Kaczmarek
ABSTRACT |
PDF
Ryzyko łączy się z każdą działalno.cią człowieka. W globalnej gospodarce .wiatowej ryzyko staje się jedną z najważniejszych kategorii. Zainteresowanie naukowców i praktyków ryzykiem spotęgowane zostało tragicznymi zdarzeniami z 11 wrze.nia 2001 roku w USA. Z racji coraz głębszych powiązań różnych dziedzin życia społecznego i ekonomicznego, obserwowanych we współczesnej gospodarce .wiatowej, powstaje nowa dziedzina Risk Management, którą okre.la się jako interdyscyplinarne oraz zintegrowane zarządzanie zdywersyfikowanym ryzykiem. Prezentowany artykuł jest próbą poinformowania polskich specjalistów, zajmujących się ryzykiem, o tymnowymtrendzie w badaniach prowadzonych przez naukowców amerykańskich i europejskich. Jest także próbą opracowania typologii ryzyka. Badania prowadzone nad zdywersyfikowanym ryzykiem opierają się na wielu .ródłach i obejmują różne dziedziny. Z tego powodu zdywersyfikowane są strategie badawcze oraz odmienne są metody badawcze. To wielostronne i wielopłaszczyznowe podej.cie do zjawiska ryzyka sprawia, że istnieje wiele definicji ryzyka, które w różny sposób ujmują proces powstawania ryzyka, jego opis, ocenę i zarządzanie nim. Brakuje jednolitego paradygmatu oraz syntetycznego teoretycznego ujęcia ryzyka badanego w ramach wielu odmiennych dyscyplin1.
Sposoby finansowania rozwoju polskich przedsiębiorstw
P. Szczepankowski
ABSTRACT |
PDF
Finansowanie działalno.ci gospodarczej przedsiębiorstw stanowi obok decyzji inwestycyjnych i zarządzania płynno.cią finansową jeden z zasadniczych nurtów badawczych w teorii i praktyce zarządzania finansami przedsiębiorstwa. W tym przypadku główne zainteresowanie teoretyków koncentruje się na poszukiwaniu optymalnej struktury kapitałowej, która ograniczałaby koszt pozyskiwania i dysponowania funduszami oraz sprzyjałaby realizacji naczelnego długookresowego celu zarządzania przedsiębiorstwem, jakim jest maksymalizacja jego warto.ci, szczególnie z perspektywy interesów wła.cicieli. Zainteresowanie teoretyków i praktyków gospodarczych metodami oraz technikami zarządzania kapitałami przedsiębiorstwa jest .ci.le związane ze stale zmieniającymi się trendami we współczesnej gospodarce i pojawianiem się innowacyjnych .ródeł finansowania. Można bowiem zaobserwować między innymi następujące cechy współczesnej gospodarki, które inwokują zmiany w sposobach finansowania przedsiębiorstw:
Niezależność banku centralnego a skuteczność polityki pieniężnej
A. Turek
ABSTRACT |
PDF
For the leading countries in transformation, an extremely important thing is their accession to the European Union and the cooperation of their central banks with the Bank for International Settlements, first of all in the area of the banking sector supervision and the transparency of regulations. In the EU countries, the cooperation between the central banks and the governments is based rather on the many years. practices of mutual understanding among the country.s economic elites than on defined legal regulations. In the circumstances of systemic transformation taking place at present in Poland, where such practices have not yet fully developed, there is need for legislative setting of the forms of such cooperation in order to establish a proper mutual interdependence between the activities of the parliament, the government, and the central bank.
The National Bank.s of Poland independence from the government and its agencies does not mean lack of cooperation between those institutions. On the contrary, the correctness and effectiveness of the monetary policy, on the one hand, and the government.s economic policy, on the other hand, are conditioned by their close cooperation, both at the stage of work on policy documents and in the course of their realization.
In addition, as shown by the evidence of many countries, an independent central bank has, in comparison with a bank subordinated to the government, much greater potentialities for gaining general confidence and high credibility among the population, which largely facilitates the creation of a sound and effective monetary policy.
Zły duch pracy zespołowej czyli negatywne efekty orientacji wspólnotowej w organizacjach
Ł. Sułkowski
ABSTRACT |
PDF
We współczesnych koncepcjach zarządzania klasycznymproblememstało się rozstrzygnięcie dylematu, czy efektywniejsze jest kierowanie zespołowe, czy też zorientowane na jednostkę. W nurcie kultury organizacyjnej przekłada się to na problem: orientacja indywidualistyczna czy wspólnotowa w organizacji. Indywidualizm to stawianie warto.ci jednostki wyżej niż dobra grupy społecznej. Wiąże się z dążeniem do wolno.ci jednostek i przekonaniem, że podstawowe jest dobro indywidualne. Zgodnie z tym organizacja powinna skupiać się na jednostkach, a nie zespołach. Realizacja dobra indywidualnego może w konsekwencji prowadzić do sukcesu organizacji, ponieważ preferuje postawy rywalizacyjne i konkurencyjne oraz zachowania nonkonformistyczne. Organizacja postrzegana jest tu jako zbiór jednostek posiadających sprzeczne interesy. Indywidualizm w organizacjach wyraża się: stawianiem wolno.ci jednostki jako warto.ci nadrzędnej w organizacjach, akceptacją dążeń jednostek do niezależno.ci, preferencją dla dobra jednostek, orientacją rywalizacyjną w organizacjach, tworzeniem kultu jednostek (samotnych bohaterów albo przywódców charyzmatycznych).
Zyskowność spółdzielni w Polsce oraz możliwość ich rozwoju na przełomie XX i XXI stulecia
P. Grzegorzewski
ABSTRACT |
PDF
W artykule przedstawiono wyniki badań empirycznych zrealizowanychw 2001 roku w Zakładzie Spółdzielczo.ci Katedry Zarządzania Przedsiębiorstwem Kolegium Zarządzania i Finansów Szkoły Głównej Handlowejw Warszawie.Badania te przeprowadzone były w spółdzielniach związanych z produkcją lub handlem artykułami żywno.ciowymi działających w miastach orazw spółdzielniach funkcjonujących na terenach wiejskich. Dobór spółdzielnidokonany został przy zastosowaniu metody celowo-losowej. Jako przedstawiciela spółdzielni prowadzących działalno.ć gospodarczą w miastach wytypowano .Społem. PSS, a jako reprezentantów spółdzielczo.ci wiejskiej wybrano spółdzielnie mleczarskie i spółdzielnie .Samopomoc Chłopska..W.ród wielu ważnych, aktualnych problemów, dotyczących przedsiębiorstw w Polsce, w tym także i spółdzielni będących specyficzną formą organizacyjno-prawną zorganizowania działalno.ci gospodarczej, jako przedmiotanalizy wybrano między innymi1, możliwe do pozyskania w drodze sondażumateriały empiryczne zawierające opinie respondentów na temat:. zyskowno.ci spółdzielni,. możliwo.ci pozyskania przez spółdzielnie .rodków na cele rozwojowe,. regionalizacji sprzedaży dóbr i usług,. oceny wpływu wej.cia Polski do Unii Europejskiej na ogólną kondycjęspółdzielni.Źródłem inspiracji do podjęcia badań empirycznych w tych obszarachbyła potrzeba uzyskania informacji na temat zjawisk ekonomicznych zachodzących w polskich spółdzielniach. Za najbardziej odpowiednią metodęosiągnięcia tego celu uznano możl
Czy studia ekonomiczne obniżają kapitał społeczny?
T. Kopczewski
ABSTRACT |
PDF
U podstaw tego artykułu leżą spostrzeżenia, których dokonałem podczas prowadzenia zajęć z ekonomii eksperymentalnej. Nie są to tylko rozważania pedagogiczne, lecz także próba zastosowania metod analizy ekonomicznej w odniesieniu do studentów WNE UW. Niestety, wnioski z poczynionych przeze mnie obserwacji nie są optymistyczne. Sposób prowadzenia zajęć na wydziale, prezentowana na nich tematyka oraz pewne uwarunkowania społeczno-kulturowe sprawiają, że studenci WNE UW, kończąc studia, zwiększają wprawdzie swój zasób wiedzy, ale ich predyspozycje do działań kolektywnych ulegają znacznemu osłabieniu. Studia wzmacniają .le pojęty indywidualizm i kalkulacyjny sposób my.lenia. Rozważania te zostaną osadzone w dobrze sformalizowanej metodologii badań społecznych, jaką jest ekonomia eksperymentalna. Pierwsza czę.ć koncentruje się na samym zagadnieniu kapitału społecznego, sposobu jego pomiaru oraz wykorzystaniu metod eksperymentalnych w pozyskiwaniu jego syntetycznych miar. W drugiej czę.ci omówione zostaną wyniki eksperymentów klasowych, przygotowanych przezmoich studentów na zajęciach z Mikroekonomii III. Oczywi.cie, rezultatów tych prac nie można traktować jako materiału empirycznego, na którego podstawie można wnioskować o zmianach w kapitale społecznym. Rezultaty te stanowią jednak bardzo dobrą bazę do wyodrębnienia tych czynników, które mogą wpływać na obniżenie kapitału społecznego podczas studiów na WNE.
Optymalny kontrakt dla kontrolerów w komunikacji publicznej. Eksperymentalne testowanie modelu principal - supervisor - agent
K. Dudko-Kopczewska
ABSTRACT |
PDF
Problemem przedsiębiorstw komunikacji miejskiej jest korupcja w.ród kontrolerów biletów. Celem tego artykułu jest znalezienie optymalnego kontraktu między przedsiębiorstwami komunikacji miejskiej a kontrolerami, motywującego kontrolerów do pracy zgodnej z interesami przedsiębiorstwa. Odpowiedni system wynagrodzeń kontrolerów może wyeliminować problem łapówek oraz zwiększyć zyski przedsiębiorstw komunikacyjnych. Wyniki analizy modelu teoretycznego zostały skonfrontowane z wynikami eksperymentu ekonomicznego, w którym w warunkach laboratoryjnych studenci symulowali zachowania pasażerów i kontrolerów komunikacji miejskiej.
Przyczyny powstawania dysparytetu WTA-WTP dla dóbr konsumpcyjnych
M. Czajkowski
ABSTRACT |
PDF
Racjonalny konsument wycenia dane dobro na podobnym poziomie, bez względu na to, czy jest jego posiadaczem, czy nie, z dokładno.cią do efektu dochodowego. Jednakże szereg badań, podobnie jak praktyka niektórych rynków, wskazuje na istnienie wyra.nej dysproporcji pomiędzy graniczną ceną sprzedaży, czyliminimalną ceną, za jaką konsument gotowy jest sprzedać posiadane dobro, a graniczną ceną kupna.maksymalną ceną, jaką konsument gotowy jest zapłacić za dane dobra. Wielko.ci te funkcjonują w literaturze pod nazwami WTA (ang. willingness to accept) iWTP (ang. willingness to pay). WTA i WTP nie powinny się teoretycznie o wiele różnić, tymczasem w rozmaitych badaniach obserwowano nawet kilkunastokrotny dysparytet ich warto.ci!
Ruchy strategiczne
I. Kotłowski, P. Strawiński
ABSTRACT |
PDF
Każda aktywno.ć życiowa, również działalno.ć ekonomiczna, wymaga współpracy wielu członków społeczeństwa. Każdy uczestnik tego rynku działa we własnym interesie, dążąc do postawionego sobie celu. Z tego powodu wiele sytuacji ekonomicznych, które wymagają współdziałania dwóch stron, prowadzi do konfliktu interesów. Sytuację tę można opisać jako grę, w której obie strony ekonomicznego konfliktu, dążąc do maksymalizacji swojej użyteczno.ci, powodują, że jej końcowy rezultat jest ekonomicznie nieefektywny. Osiągane zazwyczaj rozwiązanie ma charakter stabilnej równowagi, ale nie jest ona efektywna w sensie Pareto. W naszym opracowaniu przedstawimy teoretyczne podstawy oraz zastosowania teorii gier w procesie negocjacji. Zrobimy to na podstawie modelu dwustronnego monopolu, w którym po jednej stronie występuje hurtownik-monopolista, a po drugiej jedyny odbiorca towaru na rynku. W pierwszej czę.ci pracy opiszemy jeden z podstawowych modeli teorii gier . dylemat wię.nia. Następnie zastanowimy się, dlaczego jego rozwiązanie jest nieefektywne wsensie Pareto. Pokażemy, jak zmieniają się wyniki w zależno.ci od dostępno.ci zbioru informacyjnego. Następnie uzasadnimy za pomocą teorii ekonomicznych i psychologicznych, że w grach powtarzalnych osiągane rezultaty mogą być lepsze niż wynikające z równowagi Nasha, a przy spełnieniu pewnych założeń, wyniki gry mogą być Pareto-efektywne. W dalszej czę.ci pracy przedstawimy sytuacje w ekonomii i gospodarce, w których występuje problem dylematu wię.nia. W ostatniej czę.ci naszej pracy skonfrontujemy przedstawioną teorię z wynikami przeprowadzonych eksperymentów ekonomicznych. Odpowiemy na pytanie, czy w sytuacjach konfliktu interesów, które opisuje się sekwencyjnym dylematem wię.nia, jedynym rozwiązaniem gry jest wynik zaproponowany przez teorię, czyli rozwiązanie nieefektywne [Axelrod, 1984].
