Od pewnego czasu obserwujemy silną presję orędowników proporcjonalnego podatku dochodowego od osób fizycznych zmierzającą w kierunku zastąpienia obowiązującego obecnie progresywnego opodatkowania . liniowym. Przeciwko progresywnemu charakterowi podatku dochodowego od osób fizycznych używa się różnorodnych, nienowych argumentów. Jednocze.nie proporcjonalny podatek dochodowy od osób fizycznych przedstawia się jako niezastąpiony .rodek na pobudzanie wzrostu gospodarczego, ograniczenie bezrobocia, uzdrowienie finansów publicznych i przywrócenie sprawiedliwo.ci podatkowej. Nowym zjawiskiem jest zwielokrotniona intensywno.ć presji entuzjastów zastąpienia progresywnego . proporcjonalnym podatkiem dochodowymod osób fizycznych, wykorzystujących różne formy oddziaływania,wtym.rodkimasowego przekazu, zarówno prywatne, jak publiczne. Podatek dochodowy od osób fizycznych wprowadzony w 1992 r. (Ustawa 1991) zastąpił pięć podatków o zróżnicowanych .ródłach dochodów. Ma on prawie powszechny charakter. Wyłączone są z niego dochody z rolnictwa, z wyjątkiem działów specjalnych, oraz z le.nictwa, a także okre.lone w ustawie zwolnienia przychodów. W porównaniu z rozwiązaniami występującymi na .wiecie, w tym w krajach o zbliżonympoziomie rozwoju gospodarczego, założenia polskiego systemu podatku dochodowego od osób fizycznych wykazują istotne różnice. Zastosowanie trzech stawek podatkowych (20%, 30% i 40%) ograniczało dostosowanie obciążeń podatkowych do zdolno.ci płatniczej podatników. Poziom maksymalnej stawki na tle maksymalnych stawek stosowanych w innych krajach należał, i po przeprowadzonych w latach 90. reformach podatkowych, nadal należy do umiarkowanych. Natomiast niemożna tego powiedzieć o najniższej stawce, którą można uznać za wysoką, zwłaszcza w warunkach bardzo niskiego poziomu kwoty wolnej od podatku. Również przyjęte progi podatkowe ograniczają dostosowanie obciążeń podatkowych do zdolno.ci płatniczej podatników. Zbyt wysoki jest zwłaszcza

Artykuł stanowi sui segeris zwieńczenie wieloletnich studiów autora na temat sytuacji mieszkaniowej w Polsce oraz międzynarodowej komparatystyki mieszkalnictwa, w tym: przede wszystkim opracowań w Zakładzie Badań Statystyczno-Ekonomicznych GUS i PAN: Problemy gospodarki mieszkaniowej Polski na tle wybranych krajów (studium porównawcze), ZBSE GUS i PAN, Warszawa 1991; Przedsięwzięcia warunkujące rozwiązanie problemu mieszkaniowego w Polsce, ZBSE GUS i PAN, Warszawa 1995; Regionalne zróżnicowaniewarunkówmieszkaniowychwPolscewlatach 1950.1978, ZBSEGUSiPAN, Warszawa 1992; Wydatki gospodarstw domowych na mieszkanie w Polsce i wybranych krajach, ZBSE GUS i PAN,Warszawa 1995; Polski dysparytet mieszkaniowy na tle wybranych krajów, ZBSE GUS i PAN, Warszawa 1996; Stan i rozwój mieszkalnictwa w Polsce, ZBSE GUS i PAN, Warszawa 1997; Dysparytety mieszkaniowe miasto-wie., ZBSE GUS i PAN, Warszawa 1999; Polski dystans mieszkaniowy; przyczyny i warunki jego pokonywania w procesie integracji z Unią Europejską, ZBSE GUS i PAN, Warszawa 2002; Zmiany w mieszkalnictwie krajów Europy .rodkowo-Wschodniej w procesie transformacji ustrojowej, ZBSE GUS i PAN, Warszawa 2003. 1. Wprowadzenie Poprawa warunków mieszkaniowych ludno.ci w Polsce to najważniejszy cel rozwoju społeczno-ekonomicznego naszego kraju w najbliższych dziesięcioleciach. Zapewnienie każdej rodzinie (gospodarstwu domowemu) samodzielnego mieszkania stanowi warunek prawidłowego rozwoju demograficznego. Z drugiej za. strony, brakmożliwo.ci zaspokojenia potrzebmieszkaniowych ludno.ci, odpowiadających jej preferencjom i aspiracjom, wywołuje szereg negatywnych następstw społecznych i gospodarczych (destabilizację rodzin, niebezpieczny dla reprodukcji narodu spadek liczby urodzin, brak perspektyw ograniczający motywację, patologiczne frustracje itp.). Osiągnięcie elementarnego warunku wstępnego rozwiązania kwestii mieszkaniowej, jakim jest dysponowanie przez każde gospodarstwo domowe odekonomia 12 65 dzielnymmieszkaniem, niemówiąc już o standardach współczesnych normatywów mieszkaniowych, to sprawa bardzo trudna i odległa w czasie. Dotychczasowa polityka mieszkaniowa w okresie tzw. socjalistycznej gospodarki planowej była wewnętrznie niespójną i niekonsekwentną sekwencją reform gospodarki mieszkaniowej. Wdrażana od kilku lat transformacja mieszkalnictwa i wprowadzone zmiany wynikające z nowelizacji .prawa lokalowego. oraz, najogólniej sprawę ujmując, .urynkowienie. gospodarki mieszkaniowej nie przyczyniły się, bo nie mogły, do ożywienia w budownictwie mieszkaniowym. Wręcz przeciwnie, ostatnie lata to drastyczny spadek efektów budownictwa mieszkaniowego. W sytuacji ogromnego potencjalnego popytu mieszkaniowego jego efektywny poziom okazał się do.ć płytki wsytuacji ogólnej pauperyzacji społeczeństwa oraz ograniczonej pomocy ze strony państwa. Dlatego . nie bez racji . .klęska mieszkaniowa. uznana została przez społeczeństwo za największe niepowodzenie ostatnich kilkunastu lat. Oczekiwane .przyspieszenie mieszkaniowe., polegające na radykalnym zwiększeniu rozmiarów budownictwa mieszkaniowego, nastąpić może w warunkach ogólnej, trwałej sanacji sytuacji gospodarczej i wzrostu zamożno.ci społeczeństwa. Jedynie wówczas, w warunkach stabilnie dobrej kondycji, gospodarka narodowa będzie w stanie przeznaczać na budownictwo i gospodarkę mieszkaniową odpowiednie .rodki, a ludno.ć . ponosić zwiększone obciążenia z tytułu kosztów uzyskiwania i utrzymywania mieszkań. Z kolei dysponujący odpowiednimi .rodkami budżet będzie mógł, w sposób .ci.le adresowany, kierować pomoc mieszkaniową do osób najuboższych, w wysoko.ci niestanowiącej dlań nadmiernego obciążenia. Oczekiwane i obiecywane przez kolejne ekipy polityków radykalne zwiększenie rozmiarów budownictwa i poprawa standardu mieszkaniowego ludno.ci to sprawa odległa w czasie i trudna do zrealizowania. Mirosław Gorczyca

Koniunktura gospodarcza jest zjawiskiem oddziałującym na wszystkie aspekty funkcjonowania rynku, w tym również na sytuację na rynku pracy. Zmieniający się popyt na produkty i usługi, związany z następującymi po sobie fazami poprawy i pogorszenia koniunktury, może wpływać na zmiany w poziomie zatrudnienia, powodując koniunkturalne fluktuacje w zatrudnieniu. Jednakże sztywno.ć rynku pracy powoduje, że wpływ koniunktury na zatrudnienie pracowników może być ograniczony. Stąd też celem postawionymw prezentowanymartykule jest identyfikacja wahań koniunkturalnych w zatrudnieniu w sektorze przedsiębiorstw, zarówno w ujęciu ogólnym, jak i w poszczególnych sekcjach gospodarki oraz ocena siły i kierunku oddziaływania cyklu koniunkturalnego na zmiany w zatrudnieniu. 1. Koniunktura gospodarcza Cykl koniunkturalny jest jednym z elementów, obok wahań sezonowych, przypadkowych i tendencji rozwojowej, wpływających na dynamikę ogólnej sytuacji gospodarczej [m.in. Kowalczyk, 1982, s. 43.44]. Pojęcie cyklu oznacza [Schumpeter, 1951, s. 5], że wahania wska.ników ekonomicznych charakteryzują się naprzemiennym występowaniemokresów wzrostowych i spadkowych, nie za. jednostajnym wzrostemczy spadkiem. We współczesnej gospodarce, którą cechuje stabilny wzrost, cykliczno.ć przejawia się .redniookresowymi odchyleniami od tendencji rozwojowej [m.in. Long Jr., Plosser, 1983, ss. 39.40], w czasie których bieżąca sytuacja gospodarki jest lepsza lub gorsza od długotrwałego trendu. Fluktuacje koniunkturalne mają charakter krótko-, a przede wszystkim .redniookresowy [Barczyk, 1989, s. 112]. Zmienne makroekonomiczne, pokazujące różne aspekty funkcjonowania gospodarki, cechują się powiązanymi ze sobą wahaniami [Diebold, Rudebusch, 2001, s. 6], odbywającymi się w tym samym lub przeciwnym kierunku oraz występującymi z pewnym następstwem czasowym.

Globalizacja to proces, który bez wątpienia jest jedną z najważniejszych cech współczesnej gospodarki. Towarzyszy mu liberalizacja wymiany międzynarodowej. Podwaliny instytucjonalne, sprzyjające znoszeniu barier protekcjonistycznych, zostały ustanowione już w 1947 r. dzięki podpisaniu Układu ogólnego w sprawie taryf celnych i handlu (GATT). Rozwój ekonomiczny i nasilająca się konkurencja spowodowały jednak, że normy GATT stały się niewystarczającymgwarantem zwiększania swobody na ponadlokalnych rynkach.Wzwiązku z tymuczestnicy Rundy Urugwajskiej GATT zdecydowali się powołać .wiatową Organizację Handlu (World Trade Organization.WTO). Pierwotny mandat Rundy Urugwajskiej z 1986 r. nie przewidywał ustanowienia organizacji międzynarodowej, strony pragnęły tylko usprawnić dotychczasowe regulacje. Inicjatywę utworzenia nowego ciała zgłosiła w 1990 r. Kanada, a poparły ją Wspólnoty Europejskie. Kluczową przesłanką była chęć wypracowania ram instytucjonalnych, które byłyby nakierowane na liberalizację ogółu przepływów międzynarodowych [Croome, 1999]. UstanowienieWTO zakończyło blisko 50-letnie starania, gdyż już w 1946 r. ONZ podjęła uchwałę o zwołaniu konferencji, która miała ustanowić wyspecjalizowaną agendę pod nazwą International Trade Organization. Narastający konflikt pomiędzy USA i ZSRR, jak również protekcjonistyczne nastawienie Kongresu USA pogrzebały jednak tę ideę. Także inicjatywy z lat 60. i 70. XX w. nie uzyskały szerszej aprobaty [Hoekman, Kostecki, 2001]. Tym bardziej należy uznać powołanie WTO za największe osiągnięcie Rundy Urugwajskiej. Znajomo.ć instytucji i reguł decyzyjnych, które obowiązują wWTO, staje się więc warunkiem koniecznymzrozumienia zadań, które stoją przed tą organizacją. Dzięki temumożna lepiej ogarnąć procesy globalizacyjne, którym bez wątpienia sprzyja i patronuje WTO.

Problematyka efektywno.ci rynku jest pojęciem dosyć szeroko badanym przez teoretyków finansów, chcących odpowiedzieć na pytanie, czy możliwe jest stworzenie strategii inwestycyjnej przynoszącej ponadprzeciętne zyski na podstawie danego zbioru informacji Ft. Je.li rynki kapitałowe są efektywne, to akcje i inne instrumenty finansowe są wyceniane prawidłowo i odpowiednio odzwierciedlają warto.ć aktywów im odpowiadających. Opozycyjna koncepcja głosi, że wycena instrumentów finansowych zawiera systematyczne i wykrywalne błędy, a inwestor potrafiący zaobserwować te odchylenia może osiągnąć ponadprzeciętne zyski. Powyższe stanowisko jest bezpo.rednio związane z hipotezą efektywno.ci rynku w sensie informacyjnym, występującą w trzech formach, w zależno.ci od dostępnego zbioru informacji Ft w chwili t. Efektywno.ć rynków kapitałowych w sensie informacyjnym jest także powiązana z efektywno.cią alokacyjną tych rynków. Rynek kapitałowy stanowi miejsce, gdzie jego uczestnicy odzwierciedlają swoje opinie na temat przyszło.ci, np.: jakie projekty zostaną zrealizowane, jakie nowe technologie mają szanse się rozwinąć lub jakie produkty będą kupować konsumenci. Je.li ceny aktywów finansowych odzwierciedlają te oczekiwania, je.li rynek jest efektywny, to stanowią one warto.ciowy sygnał dla menedżerów dążących od maksymalizacji warto.ci swojej firmy. Z drugiej strony, je.li ceny aktywów zawierają obecnie istotne systematyczne błędy, to decyzjemenedżerów oparte na tych informacjach narażone są na zakłócenia. Praca ta ma na celu weryfikację hipotezy efektywno.ci rynku w sensie informacyjnym w formie słabej dla instrumentów pochodnych notowanych na GPW wWarszawie. Ponadto zostanie tutaj zawarta analiza przyczyn różnic w efektywno.ci poszczególnych instrumentów, a także obserwacje dotyczące zróżnicowania zoptymalizowanych parametrów poszczególnych strategii inwestycyjnych. We wstępie warto podkre.lić kilka cech charakterystycznych tego opracowania. W pracy nacisk został położony na testy efektywno.ci w sensie infor-