Struktura cen w polskim cyklu gospodarczym. Faza spadku
A. Jędruchniewicz
ABSTRACT: Celem opracowania jest weryfikacja hipotezy wynikającej z teorii austriackiej szkoły ekonomii. Mówi ona, że w spadkowej fazie cyklu koniunkturalnego, ceny dóbr wytwarzanych w sektorach najbardziej oddalonych od konsumenta spadają w stosunku do cen towarów konsumpcyjnych. Przeprowadzone w opracowaniu badania zmian cen w polskiej gospodarce nie pozwalają jednoznacznie pozytywnie zweryfikować stawianej hipotezy. Obserwacjami zgodnymi z hipotezą były: (1) względny spadek cen nakładów inwestycyjnych w stosunku do cen dóbr konsumpcyjnych w fazach spadkowych lat 2000-2002 i 2004-2005; (2) najniższe średnioroczne wzrosty cen nakładów inwestycyjnych; (3) największe spadki cen metali we wszystkich fazach spadkowych; (4) dynamiczne spadki cen wielu surowców w latach 2008-2009. Sprzeczne ze stawianą hipotezą były następujące zmiany: (1) odwrotna, do tezy Austriaków, struktura dynamiki cen dóbr inwestycyjnych, produkcji przemysłowej oraz dóbr konsumpcyjnych w ostatniej fazie spadkowej; (2) najbardziej dynamiczne wzrosty ceny surowców; (3) względny wzrost cen maszyn i urządzeń w stosunku do cen artykułów spożywczych w dwóch pierwszych fazach spadkowych.
Full text (PDF)
Issue number: 40
In this issue:
Imperfect competition, productivity differences and proximity-concentration trade-offs
A. Cieślik
ABSTRACT |
PDF
In this paper we study how productivity differences between foreign and home country firms affect the proximity-concentration trade-off in two imperfectly competitive frameworks: the Cournot duopoly and the monopoly that occurs when one of the competing firms is driven out of the market. We identify the conditions necessary for exporting and foreign direct investment (FDI), depending on the competing firms’ marginal cost differences as well as the trade cost and the fixed sunk cost of FDI. We demonstrate that five possible equilibria: an incumbent monopoly equilibrium, a FDI duopoly equilibrium, a FDI monopoly equilibrium, an exporting duopoly equilibrium and an exporting monopoly equilibrium, may emerge depending on various combinations of the key parameters of the model.
Poker – gra szczęścia czy umiejętności? Przegląd analiz teoretycznych i empirycznych oraz wnioski dla regulacji
M. Czajkowski
ABSTRACT |
PDF
Na temat tego, czy poker jest grą szczęścia (losową) czy grą umiejętności toczy się w Polsce i na świecie ożywiona dyskusja, także akademicka. Od rozstrzygnięcia tej kwestii uzależnia się zakwalifikowanie pokera na równi z grami hazardowymi i jego penalizację. Artykuł stara się odpowiedzieć na to pytanie na podstawie przeglądu badań teoretycznych, symulacyjnych, eksperymentalnych i empirycznych, poświęconych tematyce gry w pokera, a w szczególności jego najbardziej popularnej odmianie – Texas Hold’em. Wyniki jednoznacznie wskazują, że choć w grze występuje element losowy, w długim okresie to umiejętności odgrywają kluczową rolę, nie mniejszą niż w przypadku niektórych innych dyscyplin sportowych. Poruszany jest problem kwantyfikacji losowości pokera – minimalnego okresu, po jakim umiejętności zyskują przewagę nad szczęściem. Proponowane jest także bardziej pragmatyczne podejście do regulacji, opierające się nie tyle na udziale losowości w grze, ile na rachunku zysków i strat, z uwzględnieniem wyceny kosztów i korzyści zewnętrznych, takich jak wpływy z podatków, miejsca pracy, dobrobyt konsumentów, oraz przestępstwa i uzależnienia związane z pokerem, a w przypadku delegalizacji – pokerowym podziemiem.
Struktura cen w polskim cyklu gospodarczym. Faza spadku
A. Jędruchniewicz
ABSTRACT |
PDF
Celem opracowania jest weryfikacja hipotezy wynikającej z teorii austriackiej szkoły ekonomii. Mówi ona, że w spadkowej fazie cyklu koniunkturalnego, ceny dóbr wytwarzanych w sektorach najbardziej oddalonych od konsumenta spadają w stosunku do cen towarów konsumpcyjnych. Przeprowadzone w opracowaniu badania zmian cen w polskiej gospodarce nie pozwalają jednoznacznie pozytywnie zweryfikować stawianej hipotezy. Obserwacjami zgodnymi z hipotezą były: (1) względny spadek cen nakładów inwestycyjnych w stosunku do cen dóbr konsumpcyjnych w fazach spadkowych lat 2000-2002 i 2004-2005; (2) najniższe średnioroczne wzrosty cen nakładów inwestycyjnych; (3) największe spadki cen metali we wszystkich fazach spadkowych; (4) dynamiczne spadki cen wielu surowców w latach 2008-2009. Sprzeczne ze stawianą hipotezą były następujące zmiany: (1) odwrotna, do tezy Austriaków, struktura dynamiki cen dóbr inwestycyjnych, produkcji przemysłowej oraz dóbr konsumpcyjnych w ostatniej fazie spadkowej; (2) najbardziej dynamiczne wzrosty ceny surowców; (3) względny wzrost cen maszyn i urządzeń w stosunku do cen artykułów spożywczych w dwóch pierwszych fazach spadkowych.
Rozkład dochodów wahających się wyborców w Polsce w latach 2001–2011 w świetle założeń probabilistycznego modelu głosowania
R. Piwowarski
ABSTRACT |
PDF
Modele probabilistycznego głosowania rozwijane w nowej ekonomii politycznej są często wykorzystywane w analizie procesów wyborczych. W artykule analizuje się model, w którym wyborcy mają własne preferencje polityczne oraz dzieleni są pod względem dochodu na trzy grupy. Politycy, walcząc o ich głosy, skupiają się przede wszystkim na wahających się wyborcach. Przekonanie do siebie najliczniejszej grupy takich wyborców jest niezbędne do wyborczego zwycięstwa. Program wyborczy dostosowuje się zatem do najliczniejszej ze względu na wielkość grupy wahających się wyborców. Celem artykułu jest empiryczna weryfikacja modelowego założenia dotyczącego liczebności wahających się wyborców w poszczególnych grupach dochodowych. Do analizy wykorzystano dane z wyborów parlamentarnych w Polsce za lata 2001–2011, zgromadzone w projekcie Polskiego Generalnego Studium Wyborczego (PGSW). Za pomocą metod statystycznych bada się rozkład wahających się wyborców w wyróżnionych grupach dochodowych. Z analizy wynika, że w siedmiu na osiem przypadków podział na grupy dochodowe nie różnicuje wahających się wyborców. Nie stwierdza się zatem zależności między wielkością dochodu a wahaniem się w podejmowaniu decyzji wyborczej co do poparcia danego komitetu wyborczego.
Analiza efektywności działalności uczelni europejskich i amerykańskich – podejście nieparametryczne
J. Wolszczak-Derlacz
ABSTRACT |
PDF
W artykule przedstawiono analizę efektywności naukowej i dydaktycznej 505 uczelni z 10 krajów europejskich oraz z USA w okresie 2000– 2012. W celu obliczenia wskaźników efektywności przyjęto metodę nieparametryczną Data Envelopment Analysis (DEA). Za nakłady uznano: wartość przychodów uczelni, liczbę pracowników naukowych oraz studentów, za wyniki działalności naukowej – liczbę publikacji, a działalności dydaktycznej – liczbę absolwentów. W drugim kroku analizy przetestowano model odnoszący efektywność działalności uczelni do zmiennych związanych m.in. ze źródłem pochodzenia przychodów, wielkością uczelni, lokalizacją oraz rokiem założenia uczelni. Regresja ta została oszacowana oddzielnie dla uczelni europejskich i amerykańskich. W szczególności można stwierdzić, że na efektywność naukową uczelni europejskich w sposób ujemny oddziaływał udział środków pochodzących ze źródeł publicznych, natomiast dla uczelni amerykańskich wpływ ten był dodatni. W obu omawianych grupach uczelnie większe, o dłuższej tradycji oraz położone w bogatszych regionach charakteryzowały się wyższą efektywnością.
Sektor usług wiedzochłonnych oraz jego dynamika i struktura zatrudnienia w krajach Unii Europejskiej
M. Zięba
ABSTRACT |
PDF
Niniejszy artykuł dotyczy sektora usług wiedzochłonnych oraz jego dynamiki i struktury zatrudnienia. W części teoretycznej opracowania przedstawiono zagadnienia definicyjne oraz klasyfikacyjne związane z sektorem usług wiedzochłonnych, a także omówiono kwestie wiedzochłonności tego sektora. W części badawczej zaprezentowano analizę dynamiki i struktury zatrudnienia w sektorach usług wiedzochłonnych krajów należących do Unii Europejskiej. Główne wnioski płynące z dokonanych analiz są następujące. Po pierwsze, zatrudnienie w sektorach usług wiedzochłonnych wzrosło bardziej niż zatrudnienie w sektorach usług mniej wiedzochłonnych we wszystkich analizowanych krajach Unii Europejskiej. Zatrudnienie w sektorach usług mniej wiedzochłonnych na przestrzeni analizowanego okresu bądź wzrosło w mniejszym stopniu, bądź wręcz zmalało o kilka punktów procentowych w większości badanych przypadków. Po drugie, we wszystkich analizowanych krajach udział pracowników z grupy HRST (Human Resources in Science and Technology) w ogóle zatrudnionych pracowników jest większy w sektorach usług wiedzochłonnych niż w tych mniej wiedzochłonnych. Po trzecie, zaobserwowano również nieco zaskakujące zjawisko – w krajach powszechnie uważanych za gospodarki oparte na wiedzy ten udział zatrudnionych z grupy HRST w sektorach usług wiedzochłonnych jest w niektórych przypadkach niższy niż w krajach mniej rozwiniętych.