Modele mechanizmów i ich rola w wyjaśnianiu w ekonomii
Ł. Hardt
ABSTRACT: Ekonomiści wyjaśniając zjawiska gospodarcze często odwołują się do pojęcia mechanizmu. W rezultacie, ważnym narzędziem badawczym ekonomii są modele mechanizmów. Celem artykułu jest analiza tego, czym są tego rodzaju modele, a także, jaki status epistemologiczny posiadają budowane na ich bazie stwierdzenia teoretyczne. Kwestie te omawiane są przy wykorzystaniu wybranych koncepcji filozofii nauki, w tym filozofii ekonomii. Artykuł odwołuje się też do historii ekonomii, gdy wskazuje na przyczyny popularności mechanicystycznych wyjaśnień w tej nauce. Rozważania metodologiczne zawarte w tekście ilustrowane są odniesieniami do dwóch modeli ekonomicznych – modelu segregacji rasowej T. Schellinga (1978) i modelu wyprzedaży H. Variana (1980). Jedną z podstawowych konkluzji artykułu jest konstatacja, iż prawa ekonomiczne formułowane na bazie modeli mechanizmów mają status jedynie przekonań o świecie (beliefs), a nie stwierdzeń o istnieniu uniwersalnych regularności. Ponadto, przekonania te są tym bardziej wiarygodne, im struktura modelu cechuje się większym stopniem izomorfizmu z tą istniejącą w rzeczywistości.
Full text (PDF)
Issue number: 37
In this issue:
Użycie oprogramowania Open Source – co poza „gift economy”?
D. Celińska
ABSTRACT |
PDF
W artykule podjęto próbę określenia, jakimi powodami kierują się użytkownicy podczas wyboru oprogramowania Open Source. Wykorzystano analizę korespondencji, aby zbadać zależność pomiędzy używaniem programów z wybranych grup oprogramowania a deklarowanymi powodami ich wykorzystania zgodnymi z wymienianymi w literaturze. Dla porównania wyników z dostępną literaturą zastosowano również podział powodów zgodny z teorią Technology Acceptance Model (TAM). Otrzymane wyniki potwierdziły, że użytkownicy podczas wyboru oprogramowania nie kierują się jedynie niskim kosztem programów objętych licencją Open Source, a deklarowane powody korzystania mogą różnić się w zależności od grupy oprogramowania.
Synchronizacja cykli koniunkturalnych a podatność gospodarek krajów Europy na skutki kryzysu gospodarczego 2008-2009
A. Domańska, D. Serwa
ABSTRACT |
PDF
W niniejszym artykule dokonano analizy wpływu synchronizacji cykli koniunkturalnych krajów Europy na ich podatność na zewnętrzne szoki gospodarcze w kontekście skutków kryzysu globalnego 2007-2009. Autorzy połączyli w badaniu dwa problemy makroekonomiczne. Są to: z jednej strony zagadnienie uwarunkowań gospodarek na wpływ impulsów gospodarczych „z reszty świata”, z drugiej – kwestia synchronizacji cykli koniunkturalnych jako efekt powiązań/współpracy gospodarczej między krajami, ale też jedno z uwarunkowań potencjalnie zwiększający wzajemną podatność krajów na szoki. Badanie wykazało, że w analizowanych krajach sam poziom konwergencji cykli nie stanowi istotnego czynnika bezpośrednio determinującego pogłębienie się kryzysu 2008-2009. Synchronizacja cykli – obserwowana w okresach stabilnej koniunktury – nie objaśnia więc reakcji gospodarek na ogólne załamanie gospodarcze. Dodatkowo, w rozprzestrzenianiu się kryzysu, zwłaszcza początkowo, główną rolę odgrywały powiązania rynków finansowych, których sama rola w synchronizacji cykli jest niejednoznaczna.
The Impact of FDI on Bilateral Exports: The Case of the Automotive Industry in the Visegrad Countries
K. Gyódi
ABSTRACT |
PDF
This analysis presents the effect of foreign direct investments in the automotive industry on the automotive exports of the Visegrad countries. The econometric analysis is based on the gravity model of trade. The author uses panel data to estimate variables that impact the automotive export. The data consists of the bilateral flows of trade and investments between the Visegrad countries and the other members of the OECD. The empirical analysis shows a positive correlation between the value of the FDI stock in the car industry and the automotive exports to the country of origin of investment. The results of the analysis prove that the Visegrad countries export a significant part of their automotive production to the home countries of the investing MNCs.
Modele mechanizmów i ich rola w wyjaśnianiu w ekonomii
Ł. Hardt
ABSTRACT |
PDF
Ekonomiści wyjaśniając zjawiska gospodarcze często odwołują się do pojęcia mechanizmu. W rezultacie, ważnym narzędziem badawczym ekonomii są modele mechanizmów. Celem artykułu jest analiza tego, czym są tego rodzaju modele, a także, jaki status epistemologiczny posiadają budowane na ich bazie stwierdzenia teoretyczne. Kwestie te omawiane są przy wykorzystaniu wybranych koncepcji filozofii nauki, w tym filozofii ekonomii. Artykuł odwołuje się też do historii ekonomii, gdy wskazuje na przyczyny popularności mechanicystycznych wyjaśnień w tej nauce. Rozważania metodologiczne zawarte w tekście ilustrowane są odniesieniami do dwóch modeli ekonomicznych – modelu segregacji rasowej T. Schellinga (1978) i modelu wyprzedaży H. Variana (1980). Jedną z podstawowych konkluzji artykułu jest konstatacja, iż prawa ekonomiczne formułowane na bazie modeli mechanizmów mają status jedynie przekonań o świecie (beliefs), a nie stwierdzeń o istnieniu uniwersalnych regularności. Ponadto, przekonania te są tym bardziej wiarygodne, im struktura modelu cechuje się większym stopniem izomorfizmu z tą istniejącą w rzeczywistości.
Wpływ zmian stopy referencyjnej NBP na zmiany wartości i zmienność indeksu WIG20
J. Kudła, K. Saba
ABSTRACT |
PDF
Przedmiotem pracy jest analiza wpływu zmian referencyjnej stopy procentowej NBP na zmiany wartości oraz zmienność cen akcji wchodzących w skład indeksu WIG20. Testowana jest hipoteza o istotnym wpływie nieoczekiwanych zmian stopy referencyjnej na zmiany wartości indeksu WIG20 oraz poziom jego zmienności. W tym celu ze zmian wartości stóp rynkowych WIBOR, wyodrębniono komponenty zmiany przewidywanej i nieoczekiwanej. Następnie za pomocą modeli typu GARCH oszacowano parametry opisujące kierunek i siłę wpływu tych komponentów na zmiany indeksu WIG20 oraz jego zmienność. Analiza potwierdziła wpływ zmian nieoczekiwanych i nie wykazała wpływu przewidywanych zmian stopy referencyjnej na zmiany indeksu giełdowego. Jednocześnie nie udało się wykazać, aby silniejsze zmiany nieoczekiwane, ani zachodzące w określonym kierunku (dodatnie lub ujemne) miały istotny wpływ na wartość akcji wchodzących w skład indeksu WIG20.
Prognozowanie stanu turbulencji dla instrumentu finansowego w perspektywie dziennej na podstawie modeli dla binarnej zmiennej zależnej
M. Chlebus
ABSTRACT |
PDF
W artykule przedstawiono propozycję modeli prognozowania stanów dla instrumentu finansowego w horyzoncie jednodniowym. W badaniu poddano analizie modele zakładające: jeden z trzech modeli dla zmiennej binarnej (logitowy, probitowy oraz cloglog), cztery definicje zmiennej zależnej (20%, 10%, 5% oraz 1% najgorszych realizacji stopy zwrotu) oraz trzy różne zbiory zmiennych niezależnych (dane nieprzekształcone, główne składowe z analizy PCA oraz czynniki z analizy czynnikowej). Ponadto w badaniu przeprowadzono analizę wyboru optymalnego punktu odcięcia. Ocena modeli została wykonana na podstawie testów LR i Hosmera-Lemeshowa oraz analizy parametru GINI i kryterium KROC. Na podstawie wyników badania empirycznego ustalono dziewięć kombinacji założeń, dla których modele stanu turbulencji spełniają określone w badaniu wymogi formalne oraz charakteryzują się wysoką zdolnością prognostyczną i dyskryminacyjną.
